Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść artykułu i osobiste poglądy autora.
Odporność to zdolność organizmu do identyfikacji i zwalczania wszelakich czynników chorobotwórczych, tych ożywionych (bakterie, grzyby czy pasożyty) i nieożywionych (np. wirusy) oraz niepodatność na rozmaite czynniki zewnętrzne, które mogą zaburzać prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Już noworodki posiadają odporność – wrodzoną, przekazaną przez matkę. Jednak wraz ze wzrostem organizmu, układ odpornościowy również rozwija się i dojrzewa. W wyniku szczepień czy kontaktu z licznymi patogenami tworzymy odporność swoistą.
Skąd właściwie bierzemy odporność?
Ludzki układ odpornościowy będący takim naszym „własnym strażnikiem” jest bardzo skomplikowaną strukturą. Jego funkcjonowanie możliwe jest dzięki obecności: narządów limfatycznych, naczyń chłonnych, komórek odpornościowych (limfocyty, neutrofile i inne), przeciwciał czy cytokin.
Nasz organizm posiada również kilka naturalnych barier ochronnych, które mają bronić naszego organizmu m.in. przed wnikaniem patogenów. Zaliczymy tu np.
- skórę
- rzęski w drogach oddechowych
- łzy czy ślinę (zawierają liczne enzymy przeciwbakteryjne)
- łój
- niskie pH pochwy
- kwas solny w żołądku
Jeśli jednak są one niewystarczające i patogen wniknie do organizmu, swoją pracę podejmuje układ odpornościowy.
Co nie sprzyja odporności?
- nieurozmaicona dieta
- chroniczny niedobór snu
- używki (papierosy, alkohol)
- niska aktywność fizyczna
- przewlekły stres
- choroby współistniejące (np. nowotwory, AIDS, cukrzyca)
- niektóre leki (np. glikokortykosteroidy czy inne immunosupresanty, ale pamiętajmy, że czasami stosowanie takich leków jest konieczne np. po transplantacji, aby zapobiec odrzutowi przeszczepu czy w leczeniu chorób z autoagresji)
- rezygnacja ze szczepień ochronnych
O odporność warto dbać cały rok. Dzięki temu stałe można cieszyć się zdrowiem i dobrą kondycją. Jednak to właśnie szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy warunki atmosferyczne są zwykle mniej korzystne (deszcze, śnieg, niskie temperatury, zwiększona ilość patogenów w środowisku), bardziej jesteśmy narażenie na infekcje.
Jak wspomóc odporność? Poniżej kilka prostych sposobów.
- Dbaj o urozmaiconą dietę, dostarczającą wszystkich niezbędnych składników odżywczych. W tym celu sięgaj po warzywa, owoce, chude mięso, ryby, nabiał, kasze, makarony czy pełnoziarniste pieczywo. Sięgaj również po:
- Kiszonki, jogurty, kefiry będące cennym źródłem probiotyków.
- Czosnek zawiera sporo antyoksydantów, witamin oraz allicynę wykazującą działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne.
- Miód: zawiera witaminy, aminokwasy, a dodatkowo jest źródłem prebiotyków. Posiada właściwości przeciwzapalne i wykrztuśne. Pamiętajmy jednak, że traci on swoje właściwości w temperaturze powyżej 40-50 °C i z racji na dużą zawartość cukrów powinien być stosowany z umiarem.
- Imbir, który hamuje rozwój bakterii, grzybów czy wirusów, a dodatkowo wykazuje działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe.
- Rozważ suplementację witamin. Dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, szczególne znaczenie mają witaminy A, C, D oraz E. Większość witamin w łatwy sposób możemy dostarczyć z pożywieniem, ale w przypadku witaminy D jest nieco trudniej. Co prawda organizm ludzki potrafi ją wytwarzać, jednak potrzebna jest do tego ekspozycja na słońce, którego w nadchodzącym jesienno-zimowym okresie będzie coraz mniej.
Witaminy są niezbędne również do prawidłowej pracy serca czy układu krążenia. Więcej na temat ich roli w tym aspekcie dowiesz się po przeczytaniu: https://holterdodomu.pl/wplyw-witamin-na-funkcjonowanie-serca-i-ukladu-krazenia.
- Wysypiaj się. Dorosły człowiek powinien przesypiać 7-8h. Każdemu z nas, od czasu do czasu zdarzy się nieprzespana noc. Długotrwałe zaburzenia snu zaburzają prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, ale również zwiększają ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, przyczyniają się do rozwoju otyłości, nadciśnienia czy depresji.
- Pamiętaj o aktywności fizycznej. Osoby dorosłe, powinny przeznaczyć tygodniowo przynajmniej 300 minut na umiarkowany wysiłek fizyczny. O innych licznych korzyściach, wynikających z regularnej aktywności fizycznej dowiesz się z artykułu: https://holterdodomu.pl/aktywnosc-fizyczna-u-osob-z-chorobami-sercowo-naczyniowymi.
- Ogranicz używki. Zarówno alkohol jak i papierosy mogą zaburzać wchłanianie witamin czy makro i mikroelementów. Co więcej, papierosy zawierają szereg szkodliwych dla zdrowia substancji i znacząco zwiększają ryzyko rozwoju m.in. raka płuc czy przełyku.
- Rozważ szczepienia ochronne, zwłaszcza przeciwko grypie czy COVID-19. Szczepienie, szczególnie powinny rozważyć osoby po 50 r. życia czy cierpiące z powodu innych chorób.
Fot.: Ella Olsson/pexels.com
