W ostatnim czasie dużo mówi się o nietolerancji laktozy i to nie tylko w odniesieniu do małych dzieci. Czym jest ta laktoza i czy trzeba ją wyeliminować ze swojej diety?
O laktozie w ostatnich czasach jest bardzo głośno. Wielu celebrytów mówi, że rezygnuje z niej, a niektórzy idą w ich ślady, nie do końca wiedząc nawet, czym jest ten składnik. Warto wiedzieć, że jeśli nie mamy nietolerancji laktozy, to dla własnego zdrowia nie powinniśmy z niej rezygnować.
Laktoza jest to dwucukier, który tworzy glukoza i galaktoza. Naturalnie występuje w mleku ssaków. By nasz organizm mógł ją strawić, musi rozłożyć laktozę na cukry proste, do tego potrzebny jest enzym laktaza. Trzeba mieć na uwadze, iż laktoza jest bardzo ważna dla człowieka, wpływa na regulację łaknienia, gospodarkę hormonalną oraz sprawia, że rozwija się zmysł smaku. Jest też doskonałym i łatwo przyswajalnym przez organizm źródłem energii.
Laktoza jest rzecz jasna obecna w mleku matki. Zawierają ją także wszystkie produkty zrobione z mleka zwierzęcego, a więc jogurty, sery, lody, maślanki, kefiry, śmietany itp. Niewielkie jej ilości mogą także znajdować się w czekoladzie, słodyczach, chlebie, a nawet płatkach śniadaniowych czy niektórych wędlinach. Także niektóre leki zawierają ją.
Szacuje się, że nietolerancję laktozy może mieć nawet 25% społeczeństwa, aczkolwiek trudno to stwierdzić, bo w wielu przypadkach jest ona dość delikatna, przez co bagatelizowana. Nietolerancja laktozy jest to nieprawidłowa reakcja organizmu na jej przyjęcie. Dzieje się tak zazwyczaj z powodu braku lub niedoboru enzymu trawiennego – laktazy, który jest potrzebny do rozłożenia laktozy na glukozę oraz galaktozę.
Co ciekawe, nietolerancja laktozy częściej daje o sobie znać u dorosłych aniżeli u dzieci. Najczęściej ją dziedziczymy – oznacza to, że ktoś z naszych bliskich przodków miał polimorfizm genu LCT. Zdarza się także, że nietolerancja wynika z wrodzonego niedoboru enzymu trawiennego. W tym przypadku pierwsze objawy pojawiają się już u noworodków, które źle reagują na mleko matki.
Czasem jest też tak, że jakaś nietolerancja pokarmowa może doprowadzić do przejściowego, a nawet utrwalonego niedoboru laktazy (zdarza się tak np. w przypadku choroby Leśniowskiego-Crohna, Whipple’a, celiakii, alergii na białko mleka krowiego, mukowiscydozy, a także u chorujących na martwicze zapalenie jelita czy na zespół krótkiego jelita).
Zobacz też: Co się dzieje z naszym ciałem, gdy odstawimy cukier, sól czy nabiał?
Skąd mamy wiedzieć, że nasz organizm nie toleruje laktozy? Świadczą o tym liczne objawy, takie jak: luźne stolce o charakterystycznej kwaśnej woni, wzdęcia, duża ilość gazów, kolki, czy głośne przelewanie się/bulgotanie wewnątrz brzucha. U niektórych pojawiają się też nudności oraz wymioty. Objawy te nasilają się przede wszystkim od ilości spożytych produktów, które zawierają laktozę – im zjemy ich więcej, tym gorzej będziemy się czuć.
Aby jednak postawić jednoznaczną diagnozę co do nietolerancji, konieczna jest wizyta u lekarza, który może zalecić wykonanie kilku badań i testów potwierdzających, że nasz organizm nie trawi laktozy.
Jeśli mamy do czynienia z wrodzonym niedoborem enzymu trawiennego, wówczas niestety konieczne jest całkowite wyeliminowanie z diety produktów, które zawierają laktozę. W niektórych przypadkach pomóc mogą tabletki zawierające laktazę. W przypadku wtórnej nietolerancji zazwyczaj wystarczy tymczasowa eliminacja mleka i produktów mlecznych.
Trzeba pamiętać, że w przypadku nietolerancji laktozy u dzieci konieczna jest odpowiednia dieta i suplementacja. W innym przypadku może dojść do niedoboru wapnia, a w następstwie tego do krzywicy czy osteoporozy.
